Jan Willem Racer werd geboren in juni 1736 te Delden en is op 2 oktober 1816 overleden te Oldenzaal. Hij trouwde in 1760 met Anna Jacoba Willemina Werndlij, geboren in 1735 te Coevorden en op 18 januari 1810 overleden te Oldenzaal. Hij was rechtsgeleerde.  

Tekening van de Latijnse school tegen de Plechelmuskerk

Jan Willem ging in 1748 studeren aan de Latijnse school in Oldenzaal en Lingen. Daarna werd hij rechtenstudent aan de universiteit van Groningen en promoveerde op 3 mei 1758 en twee maanden later werd hij door de Staten van Overijssel beëdigd als advocaat. Hij vestigde zich als advocaat te Coevorden, werd waarnemend rentmeester van Twickel bij Delden en advocaat in 1763 te Ootmarsum en in 1768 te Oldenzaal, waar hij met zijn gezin het woonhuis aan de Marktstraat betrok, nu bekend als J.W. Racerhuis/Groote Sociëteit. Hij was van 1795 tot 1799 Drost van Twente.

In de tijd van Willem Racer was prins Willem V (1748-1806) van Oranje-Nassau erfstadhouder van de Republiek der Verenigde Nederlanden (1751-1795).

Willem V Prins van Oranje

Door zijn besluitloosheid en zijn halsstarrigheid om het regeringssysteem niet te hervormen kwam Willem V steeds meer onder vuur te liggen. Er vormden zich een patriottenbeweging die de strijd aangingen tegen de gevestigde orde en Oranjegezinden.  De patriotten wilden wilden democratische hervormingen en het afzetten van in hun ogen falende stadhouder Willem V, desnoods met gewapend geweld. In vele steden kregen ze het voor elkaar dat op een democratische wijze het stadbestuur werd gekozen. De Prins trok zich terug in Nijmegen maar wist in 1787 dankzij de steun van een Pruisisch leger terug naar Den Haag. Einde van de patriotten beweging. Duizenden patriotten vluchtten naar Frankrijk en kwamen pas terug na de Frans revolutie in 1795. 

Ook Jan Willem Racer voelde zich aangetrokken tot patriottisme. In 1793 werd Racer het burgerschap van Oldenzaal verleend. Hij regelde op democratische wijze de verkiezing van het stadsbestuur. 

Joan Derk Baron van der Capellen tot den Pol

Samen met de inspanning van van der Capelle wist Racer de drostendiensten af te schaffen. Drostendiensten verplichtten de boeren om tweemaal per jaar hand- en spandiensten te verlenen aan de drost. De drost was een bestuurder van de stad of gebied en maakte dikwijls misbruik van deze diensten. Racer zorgde voor het herstel van het jachtrecht. Zijn inzet voor de Twentse plattelandsbevolking leverde hem de eretitel "de Boerengecommitteerde" op. In de Patriotten tijd werd hij burgemeester van Oldenzaal. na afloop van die tijd volgde ontslag uit dat ambt.

Racer is de geschiedenis ingegaan als de scherpzinnige rechtshistoricus die zijn diepgaande kennis ten dienste stelde van de boeren en de kleine steden in Twente.

In Oldenzaal is een straat naar Jan Willem Racer genoemd en sinds april 2011 staat er een standbeeld van hem aan de Paradijsstraat gemaakt door kunstenaar Eric Claus.

Bronnen:

www.wieiswieinoverijssel.nl

Boek: Canon van Oldenzaal

Wikipedia

Google afbeeldingen